İstanbul Ticaret Odası’nın yayınladığı “İstanbul Ticaret Odası’nın İlk Bağlı Kuruluşu Tophane Antrepoları İşletmesi”, Tophane depolarında kurulan Tophane Antrepoları İşletmeciliği’nin tarihine ışık tutuyor.
Bir zamanlar bugün Galataport’un bulunduğu yer, ithalat ve ihracat işlerinin depolandığı antrepo idi. Türkiye’nin dünyaya açılan kapısı ve dış ticaretin merkezi İstanbul’da depo sıkıntısı bir kez daha doruk noktasına ulaşmıştı. İş dünyası çıkmazdaydı, çare istiyordu.
Sorun, İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası [İTSO/İTO] Meclisi’nde günlerce tartışıldı. Tophane’deki atıl depoların işletilmesi düşünüldü. Son olarak Ticaret Bakanı Rahmi Bey ile Seyrüsefain İşletmesi Genel Müdürü ve İTO üyesi Sadullah Bey’in çabalarıyla bu depolar Oda’ya tahsis edildi.
Böylece İTO, Ocak 1927’de ilk iştiraki olan Tophane Ambarları İdaresi’ni kurarak Tophane Ambarlarının işletmesini üstlendi. Bu krizi sonlandırdı. İstanbul Ticaret Odası meclis üyelerinden oluşan Yönetim Kurulu ile başarılı bir şekilde yönetilmiş, kirasını ödemenin yanı sıra kar dahi etmiştir. Ancak bu başarı öyküsü uzun sürmedi. Ford’un İstanbul’da Rusya’ya hitap eden bir otomobil montaj fabrikası kurması için depolar bu firmaya verildi.
İTO büyük bir fedakarlık yapmıştı. Ancak Ford istediği pazarı bulamayınca kısa sürede montaj fabrikasını terk edecekti. İstanbul Ticaret Odası’nın Tophane depolarında kurduğu Tophane Antrepoları İşletmeciliği, odanın ilk resmi iştiraki olarak gurur kaynağı oldu. Bu tesis kısa sürede Ford fabrikasına tahsis edilmeseydi bugünlerde 100. yılı kutlanacak olan değerli bir iştirak olacaktı.
Doç. Şefik Memiş’in hazırladığı kitapta kısa ama büyük bir başarı hikayesine dönüşen Tophane Depolar Müdürlüğü’nün tarihi detayları yer alıyor.
